En çevreci ulaşım yöntemleri: Yürümek ve bisiklet sürmek

Şehirde yaşayan bireylerin, kişisel otomobilleri yerine toplu taşıma araçlarını kullanmasının çok daha çevreci olduğu şüphesiz. Otomobil sahibi olmak isteyenler için de küçük ve az yakıt yakan arabalar, hatta elektrikli arabalar üretiliyor. Ancak en doğa dostu ulaşım biçimi, tabii ki de yürümekten sonra, bisiklet. Yürümek ve bisiklet sürmek hem insan sağlığı için çok faydalı, hem de diğer ulaşım teknolojilerine nazaran daha ekoloji dostu.

Bisiklet yolu /Bisikletliler Derneği

Türkiye’de İstanbul’dan daha bisiklet dostu şehirler var. Ancak İstanbul’da da bisiklet yolları yok değil. En başta olma üzerek Kadıköy’den Pendik’e ve Küçükçekmece-Florya sahil yolu üzerinde bisiklet yolları mevcut. Adalar’da ise motorlu taşıt trafiği olmamasının da etkisiyle en yaygın ulaşım aracı bisiklet.

Türkiye’de Bisiklet Derneği ve Sürdürebilir Ulaşım Derneği, bisiklet ile ulaşımın yayılması için projeler üretiyor ve etkinlikler düzenliyor. İstanbul trafiğinde de birçok kişi bisiklet ile ulaşmak istedikleri yere arabalardan daha hızlı varmanın keyfini yaşıyor. Ancak herşey bu kadar toz pembe değil. Bisikletle seyahat eden kişilerin güvenlik, kendileri için yapılmış yolu kullanma gibi konularda sorunları var.

İstanbul yüksek tepeleri olan bir şehir olabilir ancak bisiklet sürenlerin en büyük sorunu bu değil. Bisiklet sürücüleri trafikte kasten büyük araç sürücüleri tarafından tehdit ediliyorlar. Ancak en büyük sorun yayaların bisiklet yolunun ne işe yaradığını anlamaması ve bu yoldan yürüyerek, hem bisiklet sürücüleri, kendileri ve etraftakiler için tehlike yaratmaları. Aynı zamanda bisiklet yolu üzerinde sokak hayvanları için su ve yemek konulması da, hayvanlar için tehlike teşkil ediyor. Bisiklet yollarının amacı ve kuralları konusunda daha kapsamlı ve yaygın bilgilendirmeler yapılması şart.

İstanbul'da bisiklet sürmek çok kolay değil /Bianet

Bir diğer sorun ise bisiklet ile toplu taşıma araçlarını buluşturacak örgün bir ulaşım sistemi olmaması. Hala otobüslere ve bazı toplu taşıma araçlarına bisiklet ile binmek sorun teşkil ediyor. Kısacası uzun mesafeli bisiklet yolculukları için hala güvenlik ve yol yordam sorunları mevcut.

Ancak siz siz olun, çevreyi önemseyen bir kişiyseniz, olabildiğince vücut güvenliğinizi sağlayarak ve trafik kurallarına uyarak, en azından kısa mesafeler için bisiklet kullanmaya bakın. Ya da yürüyün! Yürüyebiliyorsanız, yürümek hem hızlı, hem sağlığa faydalı, hem de ücretsiz.

Sistemin içinde fark yaratanlar

Halka Sanat'ın armağan sistemi /İdil Meşe

Şehirde yaşayan birçok ekoloji dostu kişinin sorusu, şehirde nasıl doğaya en az zararı verip yaşanacağı. İstanbul Permakültür Kolektifi'nin kurucularından Seda Ergazi ve Halka Sanat'ın çalışanlarından Cansu Attal ile yaptığımız söyleşide, şehirli insanın çevre ve insan dostu yaşamı nasıl sürdürebileceğini konuştuk. İstanbul Permakültür'ün etkinliklerini gerçekleştirdiği Kadıköy Moda'da bulunan sanatçı konutu Halka Sanat'ın mutfağında, bir kumbara dikkatimizi çekti. Üzerinde “armağan” yazıyordu. Bunun ne olduğunu sorunca, Permakültür'ün etiğinde artan zaman ve paranın dönüştürüldüğünü, Halka Sanat'ın mutfağının da bölgede yaşayan insanların istediği kadar para bırakarak işlediğini, mutfaktaki organik çöplerin biriktirildiği ve kompost yapıldığından bahsedildi. 

Anne bebek seminerleri /İdil Meşe

Doğada çöp olmadığını savunan İstanbul Permakültür, kullandıkları birçok şeyi tekrar kullanabilir şekilde değerlendiriyor. Halka Sanat ve İstanbul Permakültür işbirliğiyle, kendi evinizde diş macunu, deterjan, sabun yapmayı öğrenebiliyor, arıcılık ya da yağmur suyu toplamayla ilgili seminerlere katılabiliyor ve ekolojiyle ilgili filmleri ücretsiz izleyebiliyorsunuz. Artan zamanı da geri dönüştüren, kısacası topluluklara artan zamanlarını dersler vererek armağan eden kolektif, ev kadınlarının, dedelerin, babaannelerin, gençlerin, emekçilerin ve şehirde doğa ve insan dostu yaşamaya önem veren herkesin yakın merceğinde. 

Permakültür'ün tohumları /İdil Meşe

Seminerlerden ve etkinliklerden elde edilen gelir, Ankara'daki tamamen permakültür etiklerini uygulayan çiftliğin kurulması ve yeni etkinliklerin düzenlenmesi için kullanılıyor. Yerel belediyelerin desteğinin bu konudaki etkinliklerde çok önemli olduğunu ekleyen Seda Ergazi,yağmur suyu toplama gibi konularda herhangi bir bürokratik sorunla karşılaşmadıklarını, tam tersine Kadıköy belediyesi tarafından destek bile gördüklerini ekliyor. Sistemin içinde olup kölesi olmamanın yolunu gösteren kolektif, bir senedir aktif olmasına rağmen, Gezi uyanışından sonra, yaptıkları eğitimlerin meyvelerini çok hızlı olarak topladıklarını söylüyor. Söyleşimizi dinleyerek permakültür felsefesi ve etikleri ile ilgili bilgi edinebilir, İstanbul Permakültür Kolektifi ve Halka Sanat'ın etkinliklerinden haberdar olabilirsiniz.  

Söyleşimizi dinlemek için tıklayın

İnsan, hayvan, doğa dostu kozmetik

Vegan dudak kalemi denerken /İdil Meşe

Kozmetik ve cilt bakım ürünleri, üzerine pek düşünmediğinizde size oldukça masum gelebilir. Ta ki çok severek sürdüğünüz kırmızı rujunuz içindeki al rengi veren maddenin kırmız böceklerinin bedenlerin ve yumurtalarının bedenlerinden ayrılıp ezilerek yapıldığını öğrenene kadar. Şu an piyasada gördüğünüz birçok rujun içinde bulunan carmine maddesi işte bu meşe ağaçlarında yaşayan böceklerin katliamı sayesinde elde ediliyor. Cildinize öldürülen hayvanları sürmek istemiyorsanız ve bununla kalmayıp, doğa dostu kozmetik ürünleri tüketmek istiyorsanız, aldığınız kozmetik, saç boyası ve cilt ürünlerinin içeriğine göz atmanızda fayda var.

Bu kozmetik ürünleri masum /İdil Meşe

Ben balık katliamlarına ve bu katliamlardan doğan ekolojik zararlara ortak olmak istemiyorum diyorsanız, allığınızda, farınızda ve ojenizdeki parlaklığı veren, balık pulundan elde edilen guanine maddesinden uzak durmanızı öneririm. Fondöten, ruj gibi birçok kozmetik ürününde bulunan balmumu (cera alba, cera lava) da tahmin edeceğiniz üzere arıcılık sayesinde üretiliyor. Krem, losyonlar ve rujların içindeki sıkılaştırıcı özelliği de hayvan kemik, kıkırdak ve iliklerinde bulunan protein kollajen veriyor. Genelde saç bakım ürünlerinde kullanılan keratin, hayvanların tırnakları, boynuzları ve tüylerinden elde edilirken, nemlendiriciler köpekbalığının karaciğerinden çıkarılan squalane maddesini içeriyor. Dudak kremlerindeki lanolin maddesi de koyunun tüyündeki yağdan elde ediliyor. Bu en sık rastlanan maddelerin dışında bir sürü hayvan ürününe kozmetik malzemelerinde rastlanabiliyor. Bu listeyi görmek için tıklayınız.

Hayvan dostu saç boyası /İdil Meşe

Bu maddeleri içermeyen kozmetik ürünleri yok mu? Tabii ki var. Hatta bu maddeleri içerenler kadar bütçe dostu ve yaygın. Ancak her organik adı altında satılan ürüne de kanmamak lazım. Çünkü ürünler hayvanlardan elde edilen madde içermese de, doğaya zararlı petrol türevi ürünler içerebiliyor ya da hayvanlar üzerinde test edilmiş olabiliyor. Bu yüzden ürünleri almadan önce, bir tüketici bilinciyle araştırmak, insan, doğa ve hayvan düşmanı ürünleri güzelleşmek için alayım derken "çirkinleşmemek" gerekiyor.

Doğa dostu diş macunu /İdil Meşe

Vegan Türkiye bloğunun yaptığı araştırmaya göre, saç bakım ürünlerinde Rossmann'da bulabileceğiniz Accent saç boyası, organik ürün mağazalarından ulaşılabilen Logona ve Sante ve birçok mağazada yaygın şekilde görülen Down Under Naturals, doğa ve hayvan dostu olduğunu belirten BDIH sertifikasına sahip. Makyaj, kişisel temizlik ve kozmetik ürünlerindeyse BDIH ve Vegan Society sertifikası olan ürünleri almakta fayda var. Alterra, Dalan, Essence, Facelle, Fresh Line, Isana, Kiss My Face ve Lush bunlardan birkaçı. Vegan diş macununu da daha önce bloğumuzda konuk ettiğimiz Vegan Dükkan'da bulabilirsiniz. Eğer bebeğinizin saçının da, doğaya, hayvanlara ve bebeğinize zarar vermeden tertemiz olmasını istiyorsanız, Dalin'in ürünleri ECOCERT sertifikalı.

Vegan dükkan'da indirim /İdil Meşe

Kendiniz de yapabilirsiniz /İil Meşe

Ancak ben hiçbir markaya güvenmiyorum ya da marka desteklemek istemiyorum diyorsanız, kendi kozmetik ürünlerinizi evde yapmanız mümkün. Berlin'de katıldığım çiğ sebzeler ve meyvelerden vegan kozmetik ürünleri üretme workshopunda öğrendiklerimi kendi üzerimde denedim ve sonuçları harika. Yüzünüzde ya da cildinizdeki siyah noktalardan kurtulmak istiyorsanız, bademleri ezip irili ufaklı küçük parçalar haline getirip, badem sütü (hayvan ürünü içermiyor) ya da su ile karıştırıp, peeling maskesi olarak kullanabilirsiniz. Saç bakımınız için hindistan cevizi yağı kullanabilir, yüz maskesi olarak avakado ve limonu karıştırıp, yüzünüzde 10-15 dakika bekletebilirsiniz. Doğal yağlar, dutsu meyveler ile kendi rujunuzu yapmanız bile mümkün. İçiniz de, dışınız da bu sayede güzel olsun!

Çocuklar geri dönüşümü öğreniyor

Seda Demir'le Çöps hakkında /Armon

Çevreye duyarlı bir nesil oluşturmanın en önemli yöntemi küçük yaşta çocukları çevre bilincini geliştirecek etkinliklere dahil etmek. Geri dönüşüm belki çocuklar için en eğlenceli konu olmayabilir ancak Armon organizasyon,Giochi Presiosi şirketinin çocuklar tarafından çok sevilen Çöps oyuncaklarını tanıtmanın çevreye duyarlı bir yolunu bulmuş. Çocukların heyecanla topladığı bu oyuncaklarla oynanacak geri dönüşüm oyunu ve etkinlikleri oluşturmuşlar. Çöps çetesi oyunu bir çöp kamyonunun içinde oynanıyor. Yırtık defter, bozuk ütü, kusmuk torbası, bayık kamyon gibi karakterleri, metal, kağıt, cam, plastik olmak üzere dört çöp kutusuyla en hızlı eşleştiren katılımcılar, geri dönüşüm sertifikası ve Çöps oyuncakları kazanacaklar. "Çocuklar pisliği severler. Çocukların çöp sevgisini ve Çöps oyuncaklarına ilgisini geri dönüşümü öğrenmeye yönlendiriyoruz" diyen organizatör Seda Demir ile, küçük yaşta çocuklara geri dönüşüme merak kazandırılması hakkında konuştuk.

Sesli röportajı dinlemek için tıklayınız

Video'yu izlemek için tıklayınız